COVID-19

COVID-19 pandemia • Birus espezieen multzoa: Koronabirus • Birusa: SARS-CoV-2 • Gaixotasuna: COVID-19 • • Pandemiari buruzko informazioa: COVID-19 pandemia • Euskal Herrian: COVID-19 pandemia Euskal Herrian • Zerrenda:COVID-19 gaixotasunaren ondorioz hildakoak Adi! Wikipediak ez du aholku medikurik ematen. Arazoren bat izanez gero, deitu zure osasun zentrora

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

COVID-19
COVID-19 gaixotasunaren sintomak.
Deskribapena
Mota	pneumonia atipikoa, infekzio koronabirikoa, pneumonia birikoa, Zoonosia, Virus diseases of plants (en) , pneumonia eritasuna
Espezialitatea	infektologia, pneumologia, Birologia, epidemiologia larrialdietako medikuntza
Arrazoia(k)	SARS-CoV-2
Sintoma(k)	Eztula, sukarra, arnas gutxiegitasuna, buruko mina, mialgia, betealdia, hemoptisia, beherakoa, Arnasestua, lymphopenia (en) , anemia, anosmia, ageusia (en) , Hipoxia, hotzikara, Muki-pilaketa, anorexia, goragalea, konjuntibitisa, tripako mina, pneumonia birikoa, Garun-lesioa, deliriuma, Psikosia, entzefalitisa, enantema, Burn-out sindromea Zutitzearen disfuntzioa
Sortzen du	COVID-19 gaixotasunaren 2019-2020ko pandemia, arnas distresaren sindrome akutua, pneumonia birikoa, Tronbosia, Shock toxikoaren sindromea, pediatric multisystem inflammatory syndrome (en) , zitokina-ekaitza, Gatzapena, COVID-19 mortality (en) COVID iraunkorra
Patogenoaren transmisioa	aire bidezko kutsadura, droplet infection (en) , ukitzeen bidezko kutsapen, kutsapen zuzen, fomite transmission (en) eye infection (en)
Azterketa medikoa	reverse transcription polymerase chain reaction (en) , ELISA, ordenagailu bidezko tomografia axiala, Polimerasaren kate-erreakzioa COVID-19 rapid antigen test (en)
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	nirmatrelvir/ritonavir (en) , Remdesivir, molnupiravir (en) , favipiravir (en) , ruxolitinib (en) , Koltxizina, fluvoxamine (en) , casirivimab/imdevimab (en) , Gammaglobulina, abatacept (en) , cenicriviroc (en) , tofacitinib (en) , Lenzilumab (en) , sargramostim (en) , mavrilimumab (en) , otilimab (en) , tradipitant (en) , aprepitant (en) , remestemcel-L (en) , ibudilast (en) , apremilast (en) , ifenprodil (en) , eculizumab (en) , ravulizumab (en) , selinexor (en) , prazosin (en) , losmapimod (en) , leronlimab (en) , nangibotide (en) , piclidenoson (en) , fenretinide (en) , ebselen (en) , fostamatinib (en) , vadadustat (en) , lanadelumab (en) , zilucoplan (en) , apabetalone (en) , Bucillamine (en) , enisamium iodide (en) eta deuremidevir (en)
Identifikatzaileak
OMIM	301051
DiseasesDB	60833
MedlinePlus	007768
eMedicine	007768
MeSH	D000086382
Disease Ontology ID	DOID:0080600

COVID-19 (ingelesezko coronavirus disease 2019 terminoaren akronimoa) SARS-CoV-2 koronabirusak eragiten duen gaixotasun infekziosoa da. Birusaren inkubazio aldiak (gaixoa kutsatuta dago, baina ez du sintomarik azaleratzen) bi eta hamalau egun artean irauten du, eta aldi horretan ere gaixotasuna kutsagarria da. Sintoma adierazgarrienak sukarra, eztula eta arnasteko zailtasunak dira^[1] eta hilgarria izan daiteke.^[2] Pneumonia, arnas zailtasun akutuaren sindromea, sepsisa eta shock septikoa eragin ditzake. Ez dago tratamendu espezifikorik: neurri terapeutiko nagusiak sintomak arintzea eta biziarteko funtzioak mantentzea dira.

Kutsatzeko modurik ohikoena pertsonen artekoa da, normalean airekoa, doministiku egitean, eztul egitean edo arnasa botatzean igortzen diren tanta txikien bidez. Fomiteen bidez ere birus patogenoak har daitezke. Sintomak birusarekiko esposizioa gertatu eta bi eta hamalau egun artean agertzen dira. Transmisioa eskuaz garbituz, maskarak erabiliz eta gaixotasunaren diagnostiko goiztiarraz prebeni daiteke .

COVID-19 gaixotasunaren 2019-2020ko agerraldiak mundu osoko pandemia sortu zuen, eta Euskal Herrian ere eragina izan zuen,

1. ↑ (Ingelesez) «Novel Coronavirus (2019-nCoV)» World Health Organization 2020-01-27 (Noiz kontsultatua: 2020-01-30).
2. ↑ «Dagoeneko 100 pertsona hil eta 4.500 bat kutsatu dira koronabirus berriaren eraginez» Euskal Irrati Telebista 2020-01-28 (Noiz kontsultatua: 2020-01-30).